تحلیلی بر فضای کالبدی شهر اهواز

یکی از عواملی که شهر را از سایر سکونتگاه‌های بشری متمایز می‌کند ویژگی‌های کالبدی آن است که همواره توجه زیادی از سوی مدیران، برنامه‌ریزان شهری، ساکنان و بازدیدکنندگان به آن معطوف شده و کیفیت آن بر زیست ساکنان تأثیر به سزایی دارد. بی‌برنامگی و توسعه بی‌رویه به ویژه در شهرهای بزرگ موجب شده کیفیت کالبدی موجود نیازهای ساکنان را برآورده نکند و انتقادات مختلفی به آن وارد باشد که نمونه آن شهر اهواز است. این مقاله با هدف بررسی و تحلیل فضای کالبدی شهر اهواز و نقاط ضعف و قوت آن در برآوردن نیاز ساکنان نوشته شده است. روش تحقیق توصیفی تحلیلی و با رویکرد کیفی است. مقاله در مقیاس کل‌نگر و با تکیه بر نظریه ساخت اصلی شهر نوشته شده است. در راستای دستیابی به اهداف تحقیق در بررسی اولیه سه فرضیه مبتنی بر پذیرش تنوع به عنوان مهم‌ترین توانمندی و فقدان انسجام به عنوان مهم‌ترین ناکارآمدی فضای کالبدی و نیز انطباق این فضا با مکتب مدرنیسم تدوین شد. سپس اطلاعات مورد نیاز در مورد ادبیات موضوع از طریق مطالعات کتابخانه‌ای، گردآوری، با گزینش مجموعه‌ای از شاخص‌ها از بین شاخص‌های تشریح شده، با استفاده از شناخت حاصل از مشاهدات میدانی و داده‌های اسنادی به بررسی نمونه‌هایی از توانمندی‌ها و کاستی‌های فضای کالبدی شهر اهواز پرداخته شد. نتایج نشان می‌دهد تنوع مهم‌ترین توانمندی در کالبد شهر اهواز بوده و مؤلفه‌های زیست‌محیطی و نیز فقدان انسجام و کلیت در شهر مهم‌ترین ناکارآمدی آن است. در مجموع شهر در معیار هویت قوی بوده و در نظم به ویژه محیط زیست ضعف نشان می‌دهد، مؤلفه‌های کالبدی شهر با مکتب مدرنیسم مشابهت بیشتری نشان می‌دهد.